ئابووری 2014-2015 خولی یەکەم

‏پێویستە ڕامیاری کشتوکاڵی ئامان ومەبەستی دیاریکراوی خۆی هەبێت وهەوڵی بەدەستهێنانی ئارەزووی‎

سەیری ئەم هێڵکاریە بکە کە دیاریکردنی نرخی دراو گۆڕینەوە دەئوێنێت،
ئینجا ولامی ڕاست هەڵیژێرە ؛
‎ هێمای (ا) ئەمە دەنوێنێت:

‏ یەکێکە لە سەرچاوەکانی داهات وهۆکارێکی گرنگە بۆ پەرەپێدانی ئابووری دەوڵەتە تازە پێگەیشتوو

ئەومولکانەی دەکەوێتە ژێرجوکەی یاسای گشتی وەك :

لاسەنگی لە تەرازووی پارەدان دروست دەکات و بەرەو کورتهێننانی دەبات ؛

کۆمەڵگە بەرزترین پوختەی کەڵک یان دەستکەوت لە خەرجییە گشتییەکانی دەوڵەت وەردەگرێت ، ئەمەش بە پێی ڕێسای :

قازانج ) ئەم داهاتە دەنوێنێت  ):

  ئەوهاوکێشەیە (  [داهاتی نەختینەی نەتەوەیی/ ژمارهی پێوانەکانی نرخەکان] ×100=) بەکاردەهێنرێت بۆدۆزینەوەی

‏ ڕێگە نادرێت بە گۆڕینەوەی دراوی نیشتمانی بە دراوەکانی تر بە سەربەستی ، تەنها لە ساپەی ئەم ڕێسا ڕێکخراوانەوە بێت کە دەوڵەت دایناون ،

لە ئامانجە ئە ئابووریەکانی باج:

‏خاوەنی بیردۆزی تێچوونی ڕەهاکانە ( لەباری ڕەها ) یە بۆ دروست بوونی بازرگانی دەرەکی‎

دڵنیاکردنەوە، یەکێکە لە ئەرکە سەرەکییەکانی:

جۆرێکە لە باج کە ڕێژەکەی زیاد دەکات بە زیادبوونی بنەمای باجەکە

زیادبوونی خەرچی گشتی بەهۆی بڵاوبوونەوەی بنەماو سیستەمەکانی دیموکڕاسیەت ، پەکێکە لە هۆکارە:

زۆرینەی ئەوولاتانەی سوودیان لە بانکی نێودەولەتی وەرگرتووە، بریتیین لە ولاتانی:

بارەگای ڕێکخراوی وڵاتانح ناردنی نەوت (ئۆپک) ئێستا دەکەوێتە شاری؟

ڕێکخراوی بازرگانی جیهانی ، لە ئیسانی سالی ‎١٩٩٤‏ بە ئامادەبوونی ‎(١١٨)‏ نوێنەری دەوڵەتان دامەزرا پاش بەستنی کۆنگرەی :

لێ خۆشبوون لە باچەکان بەکاردەهێنرێت بە بەمەبەستی

باشترین وگرینگترین جۆری چاودێری کردنی دارایی ، چاودێری کردنی

قۆناغێکە لە قۆناغەکانی بارگۆڕانی ئابووری ، بەوە دەناسرێتەوە کە تێکڕای بێکاری زیاد دەکات و نرخەکان زۆردادەبەزێت

داهاتی نەتەوەیی کەمتر دەردەکەوێت لە ڕاستییەکەی لە ئەنجامی:

لاسەنگی پەیکەربەند ، کە وڵاتە دواکەوتووەکانی پێ چیبادەکرێتەوە ، ئەوەیە کە ؛

لە پێویستییەکانی پەرەپێدانی ئابووری وڵاتە تازە پێگەپشتوەکان :

‏ پازرگانی وردە بەوە دەناسرێتەوە کە:

دەركردنی پارەی نوێ ( سکە لێدان ) دەپێتە هۆی

یەکێکە‏ لە ئامرازەکانی ڕامیاری نەختینەیی بۆ چارەسەرکردنی هەڵاوسان

‏کارکردن بۆ پێشخستنی بەرھەمێنان لە ڕووی چەندێتی وچۆنیەتییەوە یەکێکە لە ئامانجەکانی ڕامیاری‎

بە بڕبڕەی پشتی پلاناداشانی ابووری دادەنرێت

یەکێتی گۆمرگی لە ئەوروپا گە لە ساڵی ‎١٩٤٨‏ دامەزراوە ناسراوە بە:

ئادەم سمیڤ پێی وایە کە پەرەسەندن لە میانەی پسپۆڕبوون وکاردابەشکردن دێتە دی ، بۆئەمەش دەبێت هەندێک مەرج بڕەخسێنرێت وەک

بە دییارترین هۆکار دادەدرێت لە دیاریکردنی داهاتی نەتەوە و خێرا پەرەسەندنی

لە ساڵی ‎١٩٤١‏ لە ئداوچەی پرتۆن وودز بەڕەزامەندی ‎(٣٠)‏ دەوڵەت دامەزراوە ساڵی ‎١٩٤٧‏ دەستی بەکار کرد

هاوبەندی دەوڵەتانی باشووری ڕۆژهەلاتی ئاسیا(ئاسیان ) دامەزرا لە وڵاتی ‎

‏ ئەو چۆرە هەڵاوسانە دەبێتە هۆی هەرەسهێنانی سیستەمی نەختینەیی و نەمانی بەهای یەکەی دراو

ئەگەر ژمارەی زۆری کارکەران لە کەرتی کشتوکاڵی لە وڵاتە دواکەوتووەکان وازیان هێنا ئەوا کاریگەریی لەسەر بەرهەمهێنانی نابێ بەهۆی بەرزی ڕێژەی

 کەمکردنەوەی باجەکان دەبێتە هۆی

بە پێداویستی تایبەتی دەژمێردرێت ئەگەرهاتوو ؛

بەپێی بیردۆزەی جۆزێف شۆمپێتەر پەرەپێدانی ئابووریبە شێوەیەکیسەرەکی وەستاوە لەسەر:

لە ئەرکەکانی دارایی گشتی ،ئەرکی

ئەگەر نرخی دراو گۆڕینەوە دابەزێت دەبێتە هۆی

بریتییە لە گواستتەوەی جۆراوجۆرێتی ئابووری لەوبارەی کە ئێستا تیایدایە بۆ بارێکی ئابووری خۆشگوزەرانی زیاتر، ئەمەش ئامانجی کۆتایی

پلانی ئابووری ئامادە دەبێت بۆ جێبەچێ کردن ،دوای

یەکێکە لە رێکخراوە ئابوورییە هەرێمییەکان:

یەکێک لەوکار راپەراندنانەی دەوڵەت ئە نجامی دەدات بۆ هێنانەدی ئاستێکی بەرز لە کارپێدان

بۆ چارەسەرکردنی کورتهێنان لە بودجەی گشتییدا ( دەوڵەت پەنا دەبات بۆ:

ئاوێتەی ڕەنگدانەی ئەوسیستەمە ڕامیارییەن کە هەیە لە پێناوی بەدەستهێنانی ئامانجە ئابووری وکۆمەلایەتی وڕامیارییەکان لەهەر ولاتێکدا

فردریک لیست، لە کتێبەکەی بە ناوی ( ڕژێمی نەتەوەیی بۆ ئابووری ڕامیاری ) کە لە ساڵی ‎١٨٤١‏ بلاوکرایەوە ، داوای :

ئەو مامەڵە نێودەوڵەتییانەی کە پەیوەندیان هەیە بە موڵکایەتی وقەرزەکانەوە لە تەرازووی پارەداندا تۆماردەکرێت لە حساپی:

ئەوخەرجییەی دەکرێت بە مەبەستی بەدەمتەمێنانی ڕۆڤنبیری و فێرکردن و چاودێریکردنی تەندروستی تاکەکان، پێی دەوترێت خەرجییە ؛

یەکێکە لە ڕێگاکانی حسابکردنی داهاتی نەتەوەیی و پێی دەوترێت ڕێگەی بەکارخستن یان خەرجکردنی داهاتی ڕەخساو