ئابووری 2021-2022 خولی یەکەم

بازرگانی ناوخۆو دەرەکی پێك دێت لە؛

‏رامیاری ئابووری هەوڵ دەدات چەند ئامانجێک بهێنێتەدی‎

‏ ئەم وێنەیە هێلکاری قۆناغەکانی بارگۆڕانی ئابووری نیشان دەدات خاڵی ( ج ) پێی دەوترێت:

لە نموونەکانی کۆمەڵ کردنی ناڕاستەوخۆ ؛

ئەم رێكخراوە مافى هەيە هەر پێنج ساڵ چارێ گەر پێویست بوو پێداچوونەوە بە بەهای پشکی ئەندامەکانی بکات : :

لە پێناو دابەزاندنی نرخی نێردراوەکان وزیادکردنی خواستی جیهانی لە سەریان دەوڵەت دەست وەردەداتە بازاڕی دراوگۆڕینەوە‎

هزری کلاسیکی ڕووی کردە دۆزینەوەی هۆکارە شاراوەکانی پشتەوەی پەرەسەندن بۆ ماوەیەکی درێژخایەن لە داهاتی نەتەوەیی پاش ؛

پەیکەری رێکخستنی رێکخراوی بازرگانی جیهانی پێک دێ لە :

‏بەکاردێت بۆ دووبارە دابەشکردنەوەی داهات لە پێناو کەمکردنەوەی جیاوازی نێوان داهاتەکان ،ئەوەش یەکێکە لە‎……. باج

لە دیاردە گرنگەکانی پەرەپێدانی ئابووری :

‏ زانیاری گرنگ وپێویست دەداتە بڕیار بەدەستانی ڕامیاری دارایی کە پەیوەستە بەداهاتی نەتەوەیی خەملێندراوو چونیەتی دابەشکردنی:

کەموکورتی لە ڕێگاکانی گواستنەوە وگەیاندنی نوێ کۆسپێکە لە بەردەم سەرنەکەوتنی‎

لە دەوڵەتە پێشکەوتووەکان ئامانجی رامیاری بازرگانی بەدیهێنانی خستنەگەڕی تەواوەتی یە لە چوارچێوەی لێکدانەوەکانی

 پێی بۆچوونی دووەم بارگۆڕانی ئابووری دروست دەبێت بە هۆی‎

زیادبوونی رێژەی دانیشتوان لە وڵاتە دواکەوتوەکان دەبێتە هۆی:

پێویستە لە سەردەولەت هەموو پابەندییەک لە تۆمارە حکومییەکان بکات ،بەڵام پروژە تایبەتییەکان لەسەربنەمای بەدەستهێنانی
‏خەرجی یا خود دەسهات بەڕێوە دەچێت ، جیاوازی دارایی گشتی ودارایی تایبەتییە :

یەک لە خاڵەکانی بەدیهێنانی دواڕۆژی ڕێکخراوی(ئاسیان) بریتییەلە

لە هەر کۆمەلگایەکدا بێت لێکۆڵینەوە لە………..‏بە گرنگترین ئەونیشانانە دادەنرێت کە وێنەیەکی ژمارەیی دەدات بە چالاکییە‎
ئابوورییەکان

‏ ئەم چۆری ڕاستکردنەوەی تەرازووی پارەدان سەردەمی رێسای دراوە زێڕینەکان دەگرێتەوە :

‏ یارمەتی بە کارهێنانی ڕێگا وئامرازە نۆییەکان و ئابووریەکان دەدات بۆ ڕاپەراندنی پروژە سوود بەخشەکانی پەرەپێدان:

 بەهای بەرهەمی هەمووەکی =شمەک وکارگوزاری بەرهەمهێنراوx…………

‏ یەکێك لەوکارانەی کە دەکەوێتە ئەستۆی ئەنجومەنی پلاندانان بریتییە لە ئامادەکردنی ئەو ڕوونکردنەوانەی کە واقعی ئابووری
دەگرێتە خۆی لە ڕووی:

بەدەسهاتی پوخت دادەنرێن وسەرچاوەیەکی گرنگن لە کرداری پێکهێنانی سەرمایەدا کە هاوبەشە لە کرداری پەرەسەندن دا‎

ئەو زێڕەی کەسان وکومپانیاکان ودەوڵەتە بەرهەمهێنەکان هەیانە وەک شمەک مامەڵەی کڕین وفرۆشتنیان پێ دەکرێت، تۆماردەکرێت لە

‏ ئەم سیستەمە بە شێوەیەکی بەرفراوان دەرکەوت کە پێشتر جیهان بە خۆوەی نەیدیبوو، ئەمەش دوای قەیرانە ئابورییە گەورەکەی جیهان‏لە ماوەی نێوان ساڵانی ‎: (١٩٢٩-١٩٣٣)‏

لەوگرفتە سەرەکییانەیە کە ڕووبەڕووی دەوڵەتە دواکەوتووەکان دەبێتەوە لە کاتی هەوڵدانیان بۆ زیادکردنی بەرهەمداری و
بەرزکردنەوەی ئاستی گوزەرانی گەلەکانیان :

بیرمەندە داراییەکان وا دادەنێن کە دەوڵەت کاتێ دەسهاتی زۆرێ دەست دەکەوێ ئەوا پابەند نابێت بە رێساکانی :

لە کاتی هەڵاوساندا بانکی ناوەندی قەباڵە میرییەکان بە بانکە بازرگانییەکان دەفرۆشێت ئەمەش دەبێتە هۆی :

دەبێ بۆ وەبەرهێنان تەرخان بکرێت تاوەکو شمەکی بەکارهێنەکی بەرهەم بهێنرێت ، بەومەرجەی نابێت ماوەی بەرهەم هێنان درێژبێت:؛

کۆمەڵەی ئابووری وڵاتانی رۆژئاوای ئەفریقیا بۆ دەستەبەرکردنی کۆمەلێک ئامانج هەوڵ دەدات لەوانە ؛

‏ یەکێتی گومرگی کە ساڵی ‎١٩٤٨‏ دامەزراوە لە لایەن شەش وڵاتی ئەوروپی ناونرا بە ؛

تەرازووی بازرگانی لە دۆخی زییادی( سەرڕێژی) دا دەبێت ئەگەر:

دوای ئەوەی پلانی ئابووری تەواوکرا وئامادە بوو بۆ جێبەجێکردن ئیتر دەستەی پلاندانانی ناوەندی هەڵدەستێ بە بەرزکردنەوەی دۆسیەی پلان بو

کاردەکات بۆ هاندانی پاشەکەوت و وەبەرهێنان بەرەو ئەو بوارانەی کە لەخزمەتی بەرهەمهێنانە پێویستییەکاندایە بۆ دابینکردنی :

کەمکردنەوەی باجەکان دەبێتە هۆی ؛

هەوڵدەدات پێداویستییەکانی بە کەمترین تێچوون پڕبکاتەوە، یاخود زۆرترین ڕادەی پڕکردنەوە بە کەمترین خەرجی بەدی بێنی:

ئەم ڕێسایە لەسەر ئەو بنەمایە وستاوە  کە شێوازی بودچەی پوخت پەیڕەو ئەکرێت،واتە بڕین لە نێوان خەرچی ودەسهاتە ‏گشتییەکان نەکرێت؛

پێویستە ئامانج ومەبەستی دیارکراوی خۆی هەبێت وهەوڵی بەدەستھێنانیان بدات ، کە ئامانج و ئارەزووی زۆرینەی خەڵك بنوێنێت:

گۆڕانە پەیکەربەندییەکان یەکێکە لە هۆیەکانی:

دەوڵەت قەباڵەی گە نجینەی نا ئاسایی دەردەکات لە حالەتی :

لەڕوی  تیۆریەوە ئەگەر ژمارەیەکی زۆری کارکەران لەکەرتی کشتوکاڵی وازیان هێنا، کاریگەری لەسەرئاستی بەرهەمهێنان نابێت،

پێکهێنانی سەرمایە ئەوکاتە دێتە بەرهەم کەوا کۆمەلگە ڕێژەیەک لە…. پاشەکەوت بکات

هەڵاوسان دەبێتە هۆی؛

گواستنەوەی چۆراوجورێنی ئابووری لەوبارەی کە ئێستا تیایدایە بۆبارێکی ئابووری زیاتر(خۆشگوزەرانی) بریتییە لە ئامانجی سەرەکی:

‏ ئەم چۆرە موڵکە دانانرێت بە سەرچاوەیەک لە سەرچاوەکانی دەسهاتی دەولەت ؛

لایەنگرانی پاراستن دەڵێن سەپاندنی پێویستە بۆ ئەوەی قەرەبووی بەرهەمهێنی ناوخۆی پێ بدرێتەوە لەوجیاوازییەیکە هەیە لە نێوان خەرجییەکانی بەرهەمهێنانی ناوخۆو دەرەوەدا:

ئەم بازنە داخراوە کەمی سەرمایە ڕوون دەکاتەوە بە پێی بۆچوونی (نرکسە) ، ژمارە(١)‏ و(٢)‏ ئەمانە دەنوێنێت:

‏ هەڵدەستێ بە دەستەبەرکردنی ئەو قەرزانەی بانکەکان ودەزگا و تاکەکان پێشکەشی وڵاتە ئەندامەکانی دەکەن کە پێویستییەکی زۆریان بەم قەرزانە هەیە ؛

وەک یەکێك لە چارەسەرەکانی هەڵاوسان بانکە بازرگانیەکان پابەند دەبن بەبەرزترین ئاست لەکام یەک لەم ئامرازنە کە بانکی ناوەندی دیاری دەکات

تێچوونی گواستنەوەی لۆکە بۆ کارگە لە کەرتی پیشەسازیدا حیساب دەکرێت لە: