ئابووری 2022-2023 خولی دووەم

هەروڵاتێف ئامرازی تایبەت بەخۆی هەیە کە لە وڵاتێکی دیکەی جیا دەکاتەوە ئەوئاەرازانە ئەمانەن ؛

قیستەکانی بەکاربردنی قەرزی گشتی وسووی ساڵانە دەگرێتەوە :

 ئەو سووی قەرزەی کە لە تاک و دەزگاکان وەردەگیرێت دەسهاتی دەوڵەتە لە :

کەمی سەرمایە یەکێکە لە تایبەتمەندیەکانی دواکەووتنی ئابووری بە پێی بۆچوونی:

(خەرجی بەکاربردن +خەرجی وەبەرهێنان+خەرجی میری+ پوختەی مامەڵە دەرەکیەکان )=

بریتییە لە برێ پارەی نە گۆڕ/ جێگیرکە دەخرێتە سەریەکەیەکی ئەو شمەکە وە بڕی باجەکە (5 دولار ) بیت بۆهەر ‏مەترە قوماشێکی هێنراو:

پێداوستییەکی گشتییە کەرتی گشتی وکەرتی تایبەت پێکەوە پێشکەشی دەکەن بەڵام دەوڵەت نرخەکەی دەدات ؛

خستنەگەری تەواوەتی ئامانجێکی ئاشکرای…………لە دەوڵەتە پیشەسازییە پێشکەوتووەکاندا ؛

ئادەم سمث پێی وایە پەرەسەندن لە میانەی پسپۆربوون وکاردابەشکردن دێتە دی بۆئەمەش پێویستە چەند مەرجێ هەبن وەك ؛

بەپێی پۆلێنکردنی دەزگای ئاماری سەربە نەتەوە یەکگرتووەکان ئەم کەرتە سەربە کەرتی دابەشکردنە ؛

لەم حیسابەدا بەهای بازرگانی بینراو تۆماردەکرێت:

یەکێک لە رێگاکانی هاوسەنگ کردنی تەرازووی پارەدان و چارەسەرکردنی کورت هێنان ئەوەیە کە دەوڵەت هەڵەستێت بە:

شلەژانە ماوە کورتەکان لە تەرازووی پارەدان کاتێک پەیدادەبن کە:

لەم سەردەمەدا بە ئامرازێک دادەنرێ کە هی توێژەرێک لە هەر لقێکی زانستی ناتوانێ دەستبەرداری بێت:

یەکێکە لە ئامانجە ئابووریەکانی باج :

ساڵی 1991 لە لایەن ئەرجەنتین وبەرازیل و پارگوای و ئۆروگوای دامەزرا و لە ساڵی 1995 بووە یەکێتیەکی گومرگی :

هاوردەنی نەختینەیی لە بازرگانی دەرەکیدا هاوبەشی ناکات لە کرداری پەرەپێدانی ئابووری لە زۆربەی ئابووری :

پلانی ئابووری سەرکەوتن مسۆگەرناکات ئەگەرئەم شێوازە لە لێکدانەوەکانی خۆیدا نەگرێتە بەر:

بریتییە لەو سامانەی کە باجی لێ دەدرێت و دەکەوێتە ژێر رکێفی باجەوە ؛

پشکی (بەشی) هەر دەوڵەتێکی ئەندامی سندوقی دراوی نێودەوڵەتی لە سەر چەند پێوەرێک دیاری دەکرێ لەوانە:

لە کۆمەڵەی نێردراوەکانی بازرگانی دەرەکی ئەم جۆرە بە نەبینراو دادەنرێت ؛

پێویستیەکی حەتمییە بۆ وڵاتە دواکەوتووەکان کە ئابوریەکانیان ئاراستەی پەرەپێدانێکی ئامان بۆدارێژراودەکەن ؛

یەکێکە لە هۆکارە داراییەکانی زیادبوونی خەرجییە گشتییەکان :

دەرکردنی پارەی نوێ دەبێتەهۆی : ۔

. میریرۆڵێکی گرنگ دەبینێت لە زیادکردنی داهاتی نەتەوەیی وهاندان و ئاڕاستەکردنی وەبەرهێنان بۆکەرتە جیاوازەکانی ئابووری لەڕێگەی:

بۆدیارکردنی قۆناغەکانی بارگۆرانی ئابووری چەند نیشانیەک بەکاردێن لەوانە:

موڵکی دەوڵەت لە …………. بە کۆنترین موڵکی گشتی دادەنرێت:

دەرفەت بۆ وڵاتە تازەپێگەیشتووەکان دەرەخسێنێت تا لە دەوڵەتە پیشەسازی و پێشکەوتووەکان قەرزیان دەست کەوێت:

سەرکردەکانی وڵاتانی یەکێتی ئەوروپا ڕێککەوتن لە سەر تەواوکاری نەختینەیی لە ڕێگای دەرکردنی دراوێکی نوێ بە ناوی( یۆرۆ) لە:

ئامرازێکە دەوڵەت بەکاریدێنێت لە پێناو گەشەپێدانی ئابووری هەتا کو پاشەکەوت ڕێکبخا و بەکاربردن ئاراستە بکرێت و توانای
تاکەکەس و ئارەزووی بۆ کار بەرزکاتەوە ؛

لە دەوڵەتە پێشکەوتووەکان ڕامیاری ئابووری تەرخان کراوە بۆ:

پارەدارکردنی پرۆژەکانی نۆژەنکردنەوە و بونیادنانەوەی دامەزراوەکان کە بەرکارەساتی سروشتی یان جەنگییەکان کەوتوون
یەکێکە لە مەبەستەکانی بەکارهێنانی:

وێنە هێلکاریەکە نرخی دراوگۆڕینەوەی گۆڕاو( نەرم) نیشان دەدات لە وێنەکە بە ( چەماوەی دووەم ) دەوترێت:

حساب نه کردنی ئەم کارگوزارییه دەبێتە هۆى ئه وەی خەمڵاندنی داهاتی نه ته وه له راستییه که ی که متر بێت

ئەو چاودێریەیە کە دەسەڵاتی جێبەجێکردن لە سەرکارەکانی دەیکات:

ناچونیەکی لە توانا مرۆییەکان یەکێکە لە هۆکارەکانی:

لە وێنە هێلکاریەکە ئەگەرنرخی دراو گۆرینەوە لە(4 دۆلار) بەرزبێتەوە بۆ(6 دۆلار) دەبیتە

ئەو ڕامیارییە بازرگانیەیەکە دەبێتە هۆی فراوانکردنی پیشەسازییە ناوخۆییەکان و زیادبوونی خستنە سەرکاری کرێکاران:

دیڤید ریکاردو بیردۆزی تێچوونە رێژەییەکانی لە سەر چەند گرێمانێك بونیاد ناوە لە وانە ؛

ئەرکی تەرخانکردن یەکێکە لە ئەرکەکانی دارایی گشتی دەبێتە هۆی :

پرۆسەیەکی ناپەسەند و فراوان وڕێ بزرکردنە بەسەردەقە یاساییەکان بە ئامانجی نەدانی ئەو بڕەی کە لە ئەستۆی باجدەردایە
وەکو باج ؛

حکومەت دەتوانێ پێداویستییەکانی کۆمەڵگە بزانێ بۆیە کاری………لە ئەستۆدەگرێ:

لە ژێر ڕۆشنایی ستراتیژیەتی پەرەپێدانی مەودای دوور لە پلاندانان ئاما نجە ئابوورییە هەمووەکییەکان دەستنیشان دەکرێت لە لایەن:

هەندێك جار داکشانەوە لە ئە نجامی ئەوە پەیدادەبێت کاتێ میری بریاربدات دەرامەتە داراییەکان ڕابگرێت کە بڕیاریان لەسەر دراوە بە مەبەستی کەمکردنەوەی نرخەکان:

یەکێکە لە ئامانجەکانی ڕێکغراوی وڵاتانی ناردەنی نەوت ( ئوپێك)

هاوبەندی دەوڵەتەکان باشووری ڕۆژهەڵاتی ئاسیا ( ئاسیان ) بڕیاری دامەزراندنی بازاڕێکی هاوبەشی فراوانی دا لە ساڵی :

سەرۆکی بانکی نێودەوڵەتی دیاری دەکرێت لە لایەن ؛

جێگیرکردنی چالاکی ئابووری لە بەرزترین ئاستی گونجاو لە خستنەگەڕی دەرامەتە سروشتی و مرۆییەکان دەبێتە هۆی:

. بڵاوبونەوەی نەخوێندەواری ونزمی ئاستی فێربوون وا دەکەن توانای تاکەکان لە بواری بەرهەەهێنان و لێهاتووی کارگێڕی لە کۆمەڵگە لاوازبێت، یەکێکە لە دەرئەنجامەکانی

رێگا وبان وکارەبا و پالاوگەکانی ئاووگەیاندن کە یارمەتی دەرن بۆ بەیەکەوە گرێدانی جموجۆڵە ئابوورییەکان ناسراوە بە: