جوگرافیا 2022-2023 خولی دووەم

سێ یەکی ڕووبەری چەنگەڵەکانی جیهانی گرتووە ، فراوانترین ناوچەشی لە ئۆرامیایە کە بریتییە لە ئەسکەندیناڤیا لە ئەوروپاو
سیبیریا لە ئاسیا :

گۆگرد لە عێراق بە شێوەی نیشتووی دیار لە بەردەکانی سەر ڕووی زەویدا هەیە لە ناوچەی:

‏ کۆمەڵگەی پەینی فۆسفات کە بەبەردی بناغەی یەکەم پیشەسازی پەینی کیمیاوی دادەنرێت لە عیراق دامەزراوە لە ناوچەی:

رێژەی ئاسنە پوختەکەی ‎(٧٠٪)‏ دەبێت لە خاوەکانی لە ناو بەردەنیشتوەکاندا بڵاوبونەتەوە بە زۆری لە روسیای فیدرال و ئیسیانیاو
ئەوروپای خۆرهەڵات دەری دەهێنن:

لە پشتێنە کشتوکاڵیەکانی بیردۆزی (فۆن تۆنن) بە پشتێنەی یەکەم دادەنرێت کە لە دەوری شاردایە:

گۆگردی بەردی نیشتوو بەڕووبەری فراوان کە بە سەدەها میل دووجا دادەنرێت لە ‎…….هەیە؛

فراونترین ناوچەی ئەم پیشەیە کەنارەکانی زەریای ئەتلەسی لە ئەفریقا تا ناوەڕاستی ئاسیا دەگرێتەوە،لە نێوان بازنەی پانی (ه)
پلە لە باشوورو(٥٠)‏ پلە لە باکوور:

‏لە (سیلییس ) دوای تەواوبوونی وەرزی چاندنی برنج زەوی لەبارە بۆ چاندنی گە نمەشامی بەڵام نایچێنن بەهۆی‎ .

لەووڵاتانەن کە توانای پیشەسازی فافۆنیان نییەو کەرەستە خاوەکانی بۆکسایت بۆدەرەوە دەنێرن:

بە گەورەترین مۆلگەی پاڵاوتگەی نەوت دادەنرێت لە عێراق، وزەی ساڵانەی ‎(١٥)‏ ملیۆن تەنە:

لە کەناری بەشی ئاسیای دەریای مەڕمەڕە بەندەری……… هەیە

لە پلەی گە ڕمی چیاوازدا کشوکاڵکردنی سەرکەوتوو دەبێت بەمەرچێك درێژی وەرزی گەشەسەندن ماوەی ١٠٠٠ ڕۆژ زوقمی‏ تێدا
ڕوونەدات : ‎

. لە ساڵی ‎١٩٧٠‏ ڕێژەی بەکارپردنی نەوت نزیکەی ٠٠٠٠٠٠٠٠٠٠٠٠٠….وزە‏ بەکاربراوی جیهان بوو؛

لە کشتوکاڵ کردنی لۆکە پێویستە پلەی گەرمی لە( ‎٢١‏ ) پلەی سەدی؛

ئەو ناوچانەی کە زۆر وشکن ئاو وهەوا یارمەتی داوە بۆ پێکهێنانی عەماری گەورەی نیتراتی سۆدیۆم وەکو ناوچەی بیابانەکانی:

‏ ڕێگەی خۆرهەڵات کە ناونراوە بە گەرووی ئەسکەندەر دەکەوێتە نێوان:

لە کانزا فلزیەکانا کە لە کاتی پوختەکردنیدا بەوە چیادەکرێتەوە کە ئەرم و بریسکەدارن وگەرمی وکارەبا باش دەگەیەنن:

بەوە دەپێورێت کە ڕێژەی ئەو ڕووبەرانەدیاری بکرێتەکە تەرخانکراون بۆ هەربەروبوومێکی کشتوکاڵی لە سەرجەمی ئەوڕووبەانەی بە کشتوکال گیراون:

‏ شێوازێکی زۆرباوە،یەکێک لە خاسیەتەکانیشی جۆرە نەرمییە لە بەرهەمهێنانیدا بەدی دێنێت فراونترین ڕووبەریشی لە کیشوەری
ئەمریکای باکوورو کیشوەری ئەوروپا دەردەکەوێت:

کشتوکاڵی بازرگانی بە شێوەیەکی سەرەکی لە بەشە شێدارەکانی بازنەکانی ناوەڕاستدا کۆدەبێتەوە وەکو ناوچەی؛

لەبەرئاسان تتێکەلاوکردنی (مس) لەگەڵ کانزاکانی تر ڕێژەی …………، ئەم کانزایە دەچێتە ناو دروستکرنی تێکەڵە چیاوازەکان؛

بەرهەمی ڕێواڵی لاستیکی سروشتی وڕێواڵی دارەبەن بەمەبەستی پیشەسازی لە جەنگەلە خولگەییەکان کۆدەکرێتەوە لە:

لە گرنگترین وڵاتە بەرهەمهێنەرەکانی شەکرە لە جیهان:

کانەکانی ئەپەلاشیان دەکەوێتە بەشی خۆرهەلاتی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا نزیکەی ‎……..‏ خەڵوز یبتیۆمینی
لێ دەردەهێنرێت؛

نزیکەی(٨٠٪)ی‏ خەڵووزی ویلایەتە یەکگرتووەکان بەم ڕێگەیە دەردەهێنرێت:

سەیری نەخشەکە بکە ژمارە ‎(٢)‏ ئەم نۆکەندە دەنوێنێت؛

سەیری نەخشەکە بکە ژمارە ‎(٤)‏ ئەم دوورگەیە دەنوێنێت؛

لە کیشوەری ئەفریقا ئەو ناوچانەی کە هێزی ئاویان تێدا کۆبۆتەوەی دەکەوێتە بەشەکانی ؛

لەوەڕگا هەمیشەییەکانی ئێستای سەرزەوی لە……ی‏ هەموو ڕووبەری زەوی پێک دێنێ:

لەدەرەوەی کیشوەری ئاسیا بە شێوەیەکی سەرەکی لە ناوچەکانی کشتوکاڵی بژێوی چڕ بە خێودەکرێت هەر وەك لە میسر:

‏ لە بەرزاییەکانی ئاسیای ناوەراست بە خێودەکرێت؛

‏گرنگترین ناوچەی پیشەسازی ڕوسیای فیدرال:‎

ئەو پیشەسازییانەی کە لە جێگبربوونیاندا دابەش بوونی کارگەران کاری تێناکات چونکە بە مەکینە دەکرێت وەك پیشەسازی:

پیشەسازی ئاراستەکراو بەرەو سووتەمەنی و سەرچاوەی وزە وەک پیشەسازی ئەلەمنیۆم پیشەسازییە لەسەربنەڕەتی:

کشتوکاڵکردنی گەنم لە هەموو کیشوەرەکاندا هەیە، بەڵام سێیەکی ئەو ڕووبەرەی بەگەنم دەچێنرێت دەکەوێتە کیشوەری:

تێکرای بەرهەمی برنج لە ………………. دووئەوەندەی تێکڕای جیهان زیاترە:

بەرهەمهێنانی خەڵووزڕێژەکی زۆری بۆبەکارهێنانی ناوخۆیەوڕێژەیەکی کەمیشی بۆبازرگانییە کە لە …………….. تێپەڕناکات

گرنگترین کانی ویلایەتە یەکگرتووەکانە
خۆرهەڵاتی ویلایەتەیەکگرتووەکان:

هەرێمە خولگەییەکان و نیمچە خولگەییەکان گرنگترین ناوچەی جیهانن لە ناردەنی:

بەرهەمهێنان لەم پیشەیەدا کارگوزاریشی لەگەڵدایە بۆدابینکردنی پێداویستی هەمەجۆری خەلکی وەکو پزیشکی و فێرکردن:

سەیری نەخشەکە بکە ژمارە ‎(٣)‏ ئاماژەیە بۆنیمچە دورگەی:

‎ ‏سەیری نەخشەکە بکە ژمارە‎(٥) ‏ئەم دەریایە دەنوێنێت

لە بازنەکانی ژوورودا بڵاوبونەتەوە ژیانیان بە ڕاوکردنی گیانەوەریکێوی ووشکانی ودەریاییەوە بەندە:

ناوچەی……..‏ ‎(١٣٪) سەرجەمی ناردنە دەرەوەی نەوتی جیهان پێک دێنێت:

‏ بەشەکانی باکووری خۆرهەڵاتی ویلایەتەیەکگرتووکانی ئەمەریکا بۆبەخێوکردنی مانگای شیردەر لەبارە چونکە ئاووهەواکەی:

ئاو بە ڕەگەزێکی سەرەکی دادەترێت لە گشت کردارەکانی پیشەسازیدا،بۆنمونە بەرهەمهێتانی تۆنێ ئاوریشمی دەستکرد پێویستی

بە کەرەستەیەکی بنەڕەت دادەنرێت لە پیشەسازی ئەمۆنیا و ئۆکسیدی کاربۆن:

سەیری نەخشەکەبکە ژمارە(١‏ ) ئەم ولاتە دەنوێنێت:

درێژی ئەم گەرووە (٨٠٠کم)‏ و پانیەکەشی لە نێوان (‎٥٠- ٢٢٠کم)‏ دایە:

‏ یەکێکە لە دەوڵەتە بەرهەمهێنەکانی نەوت لە جیهان لەم دواییەدا بەرهەمی زیادیکرد چونکە لەدریای باکوور نەوت دەردەهێنێت: