جوگرافیا 2022-2023 خولی یەکەم

دەکەوێتە ئەوبازنە خولگەییانەی بارانیان زۆرە لە ئەفریقا لە دورگەی مالاگاشی ولە ئەمریکای باشوور لەحەوزی ئەمەزۆن دەردەکەوێت:

‏کام لەم دەستەواژانە تایبەت بە بەرهەمهێنانی قامیشی شەکر ڕاستە:

‏ هەریەکە لە ویلایەتەیەکگرتووەکان و روسیای فیدراڵ گۆگرد لە ڕێگەی ………….. بەرهەم دێنن:

لەسەربنچینەی جیاواز پێش دەکەون کە بنەماکەی پەیوەندی کرێکارە بەخاوەن کارەوە ،لەم یەکە کشتوکاڵییانەشدا کرێکار زۆر دەبێت بۆ بەجێهێنانی پێویستییەکانی بەرهەمهێنانی کشتوکال:

باشترین نموونە بۆ تەواوکردنی یەکتری نێوان بەرووبوومی سپیایی و بەرازبەخێوکردن لە دەردەکەوێت:

لەو پیشەسازییانەیە کە بە پلەی یەکەم بایەخ دەدەن بە( جۆری کار) وە دەمت ڕەنگینی و شارەزاییەکی ووردیان دەوێت لەکارکردندا:

لەوشوێنانەن کە کۆچ و ڕەوی ئاسۆییان تێدا ئە نجدام دەدرێت بۆ شوانکارەی سەرەتایی:

پانی گەرووی بابولەندەب لەسەری ( مەنهال) لەکەناری ئاسیا و سەری(سیال) لە کەناری ئەفریقا نزیکەی………. دەبێت

سەیری نەخشەکە بەکە ژمارە(١)‏ ئاماژەیە بۆ دورگەی:

‏فافۆنی پاک وبێگەرد لە سروشتدا نییە، بەڵکو لە ناوفلزە زۆرەکاندا هەیە وەک:

‏سەیری نەخشەکە بکە ژمارە(  ٥ ) ‏ئاماژەیە بۆ وڵاتی:

ئەو پێوانانەی کە لە دیاریکردنی (کۆمەلگەی پیشەسازیدا ) بەکاردێن خۆی دەنوێنێ لە؛

مەبەست لە ڕێگەی فراوانکردنی ستوونی کێلگە کشتوکالییە بازرگانییەکان، بریتییە لە:

بەگرنگترین کانی بەرهەمهێنانی خەڵوزدا دەنرێت لە ئۆکرانیا:

ئەم جۆرە گۆگرداتی ئاسنە بۆ دەرهێنانی ترشی کبریتیک بەکاردێت،خاوەکانی لە ناوچە پەیدابووە نوێیەکانی جیهان بڵاون؛

یەکێک لە خاسیەتە بنەڕەتییەکانی کێڵگە بازرگانییەکان ئەوەیە کە بەرهەمەکەی بۆ( کەرەستەی خاوی پیشەسازییە) وەك:

وزەی بنکەکانی کارەبای وزەی ئەتۆم لە ساڵی١٩٨٤ گەیشتە ………………. میگاوات:

(زان وئەسپیندارو قەستەل) گرنگترین درەختی یەکێک لەم جەنگەڵانەن:؛

لە کیشوەری ئەوروپا لەوپەڕی خۆرئاوا تا ئەوپەڕی خۆرهەڵات درێژدەبێتەوە،لە ئەمریکای باشووریش لە باشووری بەرازیل و ناوەڕاستی ئەرجەنتین وشیلیدا دەردەکەوێت:

‏گەرووی هورمز:

خاوەنی گەورەترین وزەی پاڵاوتنی نەوتن( پاڵاوتگەن) لە جیهاندا:

ژمارەیان لە جیهاندا لە ئاژەڵەکانی تر زۆرترە لە هەموو شێوەکانی کشتوکاڵیدا دەردەکەوێت:

لە نموونەی بەردە بەنرخەکانن ،بۆخشڵ دروستکردن بەکاردەهێنرێت:؛

لە کۆتایی سەدەی نۆزدەهەم و سەرتای سەدەی بیستەم هاتە گۆڕێ وە سەرچاوەیەکی گەرمایی و توانایەکی بزوێنەر؛

خاوەکانی مس لە کانەکانی کەنەدا بە ڕێژەیەکی بەرزکانزاکەیان تێدایە، کە دەگاتە:

‏خاوەن سەرمایەکان لەوڵاتانی تازە پێگەیشتوو پارەکانیان لە پیشەسازی بەکارناهێنن ولە کەرتەکانی تردا دەیخەنە کاروەک کەرتی:

نۆکەندی پەنەما دوری گەشتی کەشتیگەلی نێوان شاری نیۆیۆرک لە کەنارەکانی باکوری خۆرهەڵات و سان فرانسیسکۆ لە کەناری خۆراوای ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکای کورت کردەوە بۆکەمتر لە؛

یەکێکە لەوکانانەی ڕێگەی تونێل (الانفاق) بەکاردێنن بۆبڕینی دەمارە خەڵوزەکانی:

سەیری نەخشەکە بکە ژمارە (‏ ‎٣) ئاماژەیە بۆ :

(ئەللەحیس)‏ کانە نەوتێکی بەرهەمداری عێراقە دەکەوێتە پارێزگای:

یەدەگی زۆری ئاسنی تێدایە کە بە ئەندازەی زیاتر لە یەک ملیار تۆن مەزەندە دەکرێت،کارگەکانی خۆرهەڵاتی ئەوروپا پشتی پێ دەبەستن:

تاکو کەنارە کیشوەرەکان تەسکتر بینەوە ناوچەی ڕاوەماسیش کەمتر دەبێت ، وەک کەناراوەکانی کیشوەری:

‏ بچووکی قەبارەی کێلگە یەکێکە لە خاسیەتەکانی:

ڕەنگدانەوەی زۆری بەرهەمهێنانی (خوری ) لە ئوسترالیا ، دەگەڕێتەوە بۆ:

سەیری نەخشەکە بکە ژمارە ‎(٤)‏ ئاماژەیە بۆ ناوچەی بەرهەمهێنانی مس:

پشتێنە کشتوکاڵییەکانی بیردۆزی(فۆن تۆنن) لەسەر بنەڕەتی یەکێك لەمانە دانراون:

شێوازی کشتوکاڵی فراوانی دانەوێڵە لە باشووری خۆرهەڵات وباشووری خۆرئاوای یەکێک لەم کیشوەرانە دەردەکەوێت:

یەکێک لە گەورەترین و بایەخدارترین کانە نەوتەکانی جیهانی تێدا کۆبۆتەوە؛

‏ لە پیشەسازی خەستکردنی (مس )،ڕێژەی فلز لە خاوەکەیدا دەگاتە نێوان:

لەساڵی ‎١٩٧٨‏ تەواو بوو توانای بەرهەمهێنانی ساڵانەی نیو ملیۆن تەنە، نەوتی خاوی لە لولەی ستراتیژییەوە بۆدێت؛

‏ لە گرنگترین کانە نەوتەکانی وڵاتی سعودیە یە:

بیابانی ئەفریقا بۆتە هۆی ئەوەی ئەو نەخۆشییە لە وڵاتەکانی خۆرئاوای عەرەبیدا بڵاونەبێتەوە:

یەدەگی نەوتی هەموو جیهان نزیکەی ……… ترلیۆن بەرمیلە وهەموو جیهانیش ساڵانە زیاتر لە….. ملیار تەن نەوت بەکاردەبات؛

‏ لە(خاسیەتە خۆیی ییەکانی کشتوکاڵ) دادەنرێت ، مەبەستیش لێی ئەو چۆنیەتیەیە کە بەرهەمهێنان تێیدا دێتە کایەوە ،هەروەها ئەو هۆو ‏ڕێیازانەی بەکاردەهێنرێن و پەیڕەودەکرێن بۆبەجێهێنانی

داگرتنەوە و پەستانەوەی خورما ، بیان خەستکردنەوەی خاوەکان بەیەکێک لەم پیشەسازییانە دادەنرێن:

سەیری نەخشەکە بکە ژمارە ‎(٢)‏ ئاماژەیە بۆبەندەری:

پیشەسازی ( قورس و سووک) دابەشکردنی پیشەسازییە لەسەربنەڕەتی:

بە پلەی یەکەم دێت بەرهەمهێنانی گۆگرد لە جیهاندا:

یەکێکە لە ناوچە سەرەکییەکانی کۆبونەوەی فۆسفات لە جیهان؛

لەووڵاتانەن کە بۆکسایت دەهێنن وبە شێوەی کەلوپەلی دروستکراو دەینێرنە دەرەوە: