جوگرافیا 2023-2024 خولی دووەم

یەکێکە لە بەندەرەکانی سەردەریای سوورکە نەوتی عێراقی بۆ دەگوازرێتەوە :

کارتێکردنی داماڵین و جووڵەی توێژاڵی زەوی لە بەردەکان ونزیك بوونەوەی لە ڕووی زەوی دەبن بە سەرچاوە بۆگەلێك کانزای بە سوود، وەك ‏دەرهێنانی کانزا لە؛

‏زێڕ و زیو و قورقوشم لەو ناوچانەدا هەن کە پێکهاتوون لە بەردی :

کانزاکان دابەش دەکرێن بە پێی

پانی گەرووی جەبەل تاریق لە کۆتایی خۆرهەڵاتی ……………. دەبێت وتەسکترین بەشی گەروەکەش دەکەوێتە لای خۆراوای هەرێمی ‏(سەبتەی) ئیسپانیا کە دەگاتە ………………

‏گۆگرد لە عێراق لەگەڵ بۆنە گۆگردییەکاندا لە ئاوی سەرچاوە گەڕاوەکاندا هەیە لە ناوچەی :

لە شێوازی کشتوکاڵی بازرگانی ڕێکخراو هەر ناوچەیەک بۆ بەرووبوومێک تەرخانکراوە،وەک کێڵگەی کاکاو لە:

خەلوزی پۆڵەندە بە باشی و زۆری بڕەکەی و باری دەرهێنانی گونجاو بەناوبانگە ، زۆربەی کانەکانیشی دەکەوێتە ناوچەی:

‏جیاوازی ڕووی زەوی و جیاوازی پلەی گەرماو شێ لە هاوین وزستاندا بوونەتە هۆی دروستبوونی کشتوکاڵی هەمەچەشن لە شێوازی :

خاوەکانی و باشی جۆرەکەی لە ئاو وهەوای مەیلەو گەرم وشێدار(خولگەیی و نیمچە خولگەیی) باشتر دەبێت:

بە پێشەنگی وڵاتان دەژمێردرێت لە ناردنە دەرەوەی گۆشتی بەراز:

بایەخی سامانی ئاژەڵ وەك سەرچاوەیەکی خۆراك پاڵی بەو دەوڵەتانەوە ناوە بۆ جیاکردنەوە و تەرخانکردنی ڕووبەری زەوی بۆ ئالیك چاندن هەر چەندە پێویستییان بە بەرووبوومی کشتوکاڵ هەیە هەروەك لە:

سەیری نەخشە بکە ژمارە(1 ) ئاماژەیە بۆ:

سەیری نەخشەکە بکە ژمارە (3) ئاماژەیە بۆ؛

باکووری ئەفریقا بە (میسر و لیبیا و جەزائیرەوە) نزیکەی (14٪)ی ناردەنی نەوتی جیهان پێکدێنێت و زۆربەشی دەچێت بۆ :

کام لەم دەستەواژانەی خوارەوە هەڵەیە :

ڕێژەی کارگەرانی پیشەی کشتوکاڵی بازرگانی لە بەریتانیا دەگاتە …………….ی دانیشتوان

لە شێوازی کشتوکاڵی بژێوی چڕ گەرما و بارانی زۆر بۆتە هۆی ئەوەی کە چاندنی برنج ساڵی سێ جار دووبارە ببێتەوە لە یەك کێڵگەدا وەك لە :

ئاماری نوێ دەری خستووە کە یەدەگی نەوتی ئەم ناوچەیە فراوانترین یەدەگە لە کیشوەری ئاسیادا

دوای ناوچەی کەنداوی عەرەب:

‏جیاوازی لەگەڵ درەختەکانی تری جەنگەڵە خولگەییەکان ئەوەیە کە تەختەکەی نەرمەو لە ئەمریکای ناوەڕاست وبەرازیلدا هەیە:

ڕێژەی ئاسنە پوختەکەی (72.5٪)ی خاوەکەیەتی ، لە سروشتدا کەمە لەناوچەی بەردی ئاگرین وگۆڕاودا هەیە ، مەڵبەندە کانزاکاریەکەی دەکەوێتە باکووری سوید :

لە جەنگەلە یەکسانەکانی حەوزی کۆنگۆ دەژین وخەریکی پیشەی کۆکردنەوەی سەرەتاییێ:

یەکێکە لە شێوازەکانی کشتوکاڵی بازرگانی فراوان ، لە جیهانی کۆندا لە کیشوەری ئەفریقا لە ناوەڕاستی ئەنگۆلا و زیمبابۆی هەیە:

سەیری نەخشەکە بکە ژمارە (5) ئاماژەیە بۆوڵاتی ؛

بە پێی بیردۆزی( فون تونن ) کشتوکاڵی دانەوێڵە چاندن و لەوەڕاندن دەکەوێتە پشتێنەی:

ئەستووری چینەکانی خاوە ئاسنەکانی فەرەنسا لە نێوان ‎………………. پێ دەبێت؛

ژاپۆن و بەریتانیا خاوەنی وزەی زەڕە (ئەتۆمی) ی جیهانن بە ڕێژەی :

لە ئەنجامی تێکەڵکردنی (مس ) لەگەڵ (تۆتیا ) بەرهەم دەهێنرێت:

کام لەم دەستەواژانەی خوارەوە ڕاستە :

‏لە ساڵی 1955 تەواو کرا ، تایبەتە بۆ دروستکردنی ئەسفەلت ، لەم دوایانەدا بەرهەمی ساڵانەی گەیشتە (400) هەزار تەن

جیاوازی ئەونۆکەندە لەگەڵ نۆکەندەکانی تر ئەوەیە کە ڕێکخەر وناوەندی دەست بەسەرداگرتنی تایبەتی هەیە :

لە ساڵی (1962) بەشی ئەو پاڵاوتگە نەوتانە لە بازاڕەکان نزیکن گەیشتە:

باکووری خۆرهەڵاتی کۆناکرێ و دورگەی کاسا گرنگترین ناوچەی بەرهەمهێنانی بۆکسایتن لە :

بە ڕووبەری فراوان کە بە سەدان میل دووجا دەبێت لە (سەقلیە) دا هەیە:

بۆ دەرهێنانی خەلووز لە یەکێك لەم کانانە ڕێگای چاڵی قووڵ بەکاردەهێنرێت

یەکێکە لە (خاسیەتە خۆییەکانی کشتوکاڵ) مەبەستیش لێی ئەو چۆنیتیەیە کە بەرهەمهێنان تێیدا دێتە کایەوە ، هەروەها بەو هۆ و ڕێیازانەی بەکاردەهێنرێن و پەیڕەودەکرێن بۆ بەجێهێنانی ؛

گۆڕینی ئەو زۆنگاوانەی کە لە کەنارەکانی باکووری خۆرئاوای ئەوروپان بۆزەوی کشتوکاڵی بەندە بە:

سەیری نەخشەکە بکە ژمارە (4) ئاماژەیە بۆزنجیرە چیاکانی:

بڕی تیشکدانەوەی خۆر کە پێویستی جیهان پڕبکاتەوە بۆ مەبەستی بەرهەمهێنانی وزە دەگاتە ………….. لە تێکڕای ئەو وزەیە

یەکێکە لەو بەرووبوومانەی کە چاندنی لە شێوازی کشتوکاڵی جێگۆڕکێ لە ئەفریقا بڵاوە؛

سەیری نەخشەکە بکە ژمارە (2) ئاماژەیە بۆ؛

‏لە تایبەتمەندییەکانی بەرهەمهێنانی قامیشی شەکر؛

پیشەسازی بنەڕەتی و بەکاربردن دابەشکردنی پیشەسازییە لەسەر بنەڕەتی :

ئەگەر……….نەبێت ئەوا چالاکی ئابووری لە ئاستێکی بژێوی دەمێنێتەوە:

لە نیوەی باشووری گۆی زەوی تەنیا لە بەشێکی کەمی خۆرهەڵاتی کۆماری باشووری ئەفریقا دەردەکەوێ:

بۆکشتوکالکردنی لۆکە دەبێت پلەی گەرما لە (21) پلەی سەدی زیاتر بێت بۆماوەیەک کە لە …………. کەمتر نەبێت بەمەرجێك کە شان‎ ‏بەشانی وەرزی گەشە سەندن بێت‎

بڕی ئەو بارانەی لە هەرێمی کوردستانی عێراق دەبارێت زیاد دەکات تا بەرەو …………. برۆین تا دەگاتە ………… لای چیا هەرە بەرزەکان

دەریارەوی لە دەریای مەرمەرە بێ مەترسییە تەنیا لە دواین بەشی ………. نەبێت کە دەگاتە دەردەنێل؛

بەرهەمی ماسی لە ڕووبار و دەریا ناوخۆییەکان لە ……………… ی بەرهەمی جیهان کەمترە :

نزیکەی نیوەی ژمارەی گامێشی هەموو جیهانی تێدایە