فیزیا ٢٠١٦-٢٠١٧ خولی دووەم

پشت به فیزیای كلاسيك ببەسته ، وادابنی که رووناكييەك تيشك دەدريت بؤ سەر روویه کی هه ستيار بو رووناکی. چی ئه و کاته دیاری ده کات که ئه لکترؤنه كان ده يخايەنن پێش ده رچوونيان له ړووەکەوه ؟

دووری نێوان چەقی دوو تۆپی بلیارد m 0.3 . بارستایی تۆپی یەکەم Kg 0.3 وه بارستایی تۆپی دووەم Kg 0.04 ئایا بڕی هێزی
کێشکردن له نێوانیان به نزیکەیی دەبێته چەند؟     G = 6.673×10^-11N.m²/Kg²

هه موو خالەكانى رەوړەوەيەك كاتيك به دەورى تەوەرەیەکی جيگيردا ده خولیته وه …………………..

کام لەم شەپۆڵانە شە پۆڵی کارۆموگناتیسی نییە ؟

تایەی ئؤتؤمبيليك به گوشه خیراییه کی سه ره تایی rad/s 21 ده خوليتەوه شؤفيرەکەی خیرایی دەکات ، ئایا کاتی پیویست چەنده بو ئەوەی گۆشه خیرایی تايه كه ببيته rad/s 28.0 ئه گه ر ناوه نده گوشه تاودانەكەى لەم ماوەيەدا rad/s2 1.75 بيت.

ئەگەر فراوانی شەپۆلێکی میکانیکی ببێته دوو ئەوەندەی فراوانی یەکەم جار ، ئەوا ئەو وزەیەی به هۆی شەپولەکه دەگوازرێتەوه به کۆلکەی ………………………. زياتر دەبێت له وزەى يەكەم جار له ماوەیەكی دیاریكراودا .

کام لەمانەی خوارەوە یاسای دووەمی نیوتن لە جووڵەی بەسوڕدا دەنوێنێت ؟

ئەوەی کەنەگەيەنەر له نیمچه گەيەنەر جيادەكاتەوه :

گۆڕانێکی هەستپێکراوه له لەرەلەردا له ئەنجامی جووڵەی رێژەیی نیوان سەرچاوەی شەپۆلەکان و گویگرەوه.

سیستمی (بارستایی – سپرینگ ) بەچووڵەیەکی هارمۆنی سادە دەلەرێتەوە لەسەر ڕوویەکی ساف. ئەگەربارستاییەکە KG 48 ونەگۆڕری ‏مپرینگەکە 12N/M بێت. ئایا لەرەلەری سیستەمەکە چەندە؟

توندی تەزووی کارەبای تیپه ربوو به کۆیلێکی لوولپێچدا چه نده که دریژییه کەی 100cm و ژمارەی پێچه کانی 1500 بی ئەگەر بڕی بواری موگناتیسی له ناوه راستی دا لەسەر ته وەرەكەيدا  به کاربهینه

هێزێك برەكەی 2N بەشێويەكي لێكەوت خرایه سەر پەپكەيەك بارستاییەکەی 5Kg و نيوەتیره که m 0.1 گوشه تاودانی
پەپکەکە چەنده I=1/2MR²

کام لەم هۆکارانەی خوارەوە دەگۆڕێت پۆ سەرچاوەیەکی دیاریکراودا لەکاتی بەرزبوونەوەی پلەی دەنگدا

کام لەمانەی خوارەوه به شێکی گرنگ نييه له دەزگای له يزەر ؟

ئه گه ر له سامپلێکی به یه کداچووندا جیاوازی ڕێڕەو له نيوان دوو شەپۆله بەيەكدا چووەکاندا 3λ/2 بيت ، نەوا برژولەی ………………………….. لەسەر شاشەکه دروست دەبیت

شەپۆڵێکی وەستاو لە ژێیەکدا پەیدابووئەگەردووری نێوان دوو قوفلێکی یەک لەدوایەک m 60 بێت ئایا درێژی ڤەپۆڵەکە چەندە؛

ئه گه ر هاوکؤلکەی خود موگنەکاری کویلیکی به رگرییەکەی فه رامؤشكراو 0.035H بيت و به سه رچاوه يه كى ئەرك گؤراو كه لەرەلەرەكه ى 100Hz به سترا. ئەوا به ربه سته موگنەکاری کویله که به نزیکه یی هه ژماربکه؟

به رگرييەك 20Ω به دوو جەمسه ری سەرچاوه یەکی تەزووی گۆڕاوەوه به سترا ئەگەر بری وزەی به فیڕوچوو گوراو بۆ گەرما وزه
له بەرگرييەكه دا له ماوەى min 5 دا يەكسان بيت KJ 1.5 ، نايا نرخه کاریگه ره کەی ته زووی تێپەڕبوو به بەرگریەکەدا چه نده؟

پایسکل سوارێک لەسەرڕێڕەوێکی بازنەیی دەجولێت نیوەی ڕێڕەوەکە لە ماوەی ‎3πs‏ دا دەبڕێت ناوەندە گۆشە خێرایی یەکەی چەندە؟

کام له مانەی خوارەوه یەکەی پیوانی توندی دەنگه :

…………………… تیکرای کاتی گورانی ناراستەی خیرایی ته نیکه کاتێ له سەر ڕیڕەوێکی بازنەیی دەجوڵیت و بەرەو چەقی ڕێڕەوە بازنه ييەكەيه

کاتێک پلەی گەرمی ماددەی (تەنەکە) SN نزم بکرێتەوە بۆ پلەیەکی نزییک لە سفری کلڤن (کەمێک بەرزتر لە سفری کلڤن) ، ئەوا
تەنەکە (SN) دەبێتە :

گۆیه کی پته و له سه ر ئاستیکی ناسویی خلوردەبیته وه به خیراییه کی به هێڵی نەگؤړ و بێ خلیسکان نایا رێژەی جووله وزەی به خول به ده وری ته وەرەی گۆیەکه و جووله وزەی گشتی

ئەو پەندۆلەی کەهەموو 1s يەك جار بلەرێتەوه بەشوێنی هاوسەنگ بووندا تێپەڕبیت پێی دەوتریت ( پەندولی چرکه پێو) ئایا كاتە لەرەى هه ر په ندولێکی چرکه پێو چه نده؟

کام لەم دیاردە ڕووناکیانە پشتگیری بیردۆزی ڤۆتۆن ئەنشتاین بۆ ڕووناکی دەکات ؟

سوړێکی ته زووی گۆراو پيکديت له سه رچاوه يەك و بەرگریەكی ئۆمی پوخت. ئەگەر لەرەلەرى ڤولتيەكه له سوړه که دا زیاد بكريت ئەوا بری بەرگری ئۆمی پوخت :

له ترانزستەری گه ورەکەردا باشتره نرخی قازانج کردنی ته زوو …………………

کرداری بەرهەمهێنانی تەزووی کارەباییە لە گەیەنەرێکدا کە بەشێک بێت لە سوڕێکی داخراو بەهۆی گۆڕینی لێشاوە موگناتیسی
دەوروبەرییەوە .

له هه ر S 12 دا هەشت سەر بەخالیکی دیاریکراو دا تێپه ر ده بن ، خیرایی شه پوله که چه نده ئه گه ر دووری نیوان دوو سه رى يه ك له دواييەك 1.2 M بێت

بارستایەکی دياريكراو له بەرزييەكى دياريكراو دەكەوێته خوارەوه ئەگەر بتوانرێت هه موو وزەی ئەم بارستاییە كه يەكسانه [14.7
بگؤريت بؤ رووناكی بینراو که له لەرەلەرەکەی Hz 10^-14×6 ئایا ژمارەی فوتونه بەرهەم هاتووەکان بەنزیکەیی چه ند دەبیت ؟

کام مەرجی هاوسەنگبوون بەدی دێت بۆ پایسکلێک کاتێک لە لێواری ڕێگایەک وەستێنراوبێت؟

به للوری دووانی P-N تەزووی کارەبا دەگەیەنێت :

بڕی هێزی موگناتیسی لەسەر تەلێکي تەزوو هەڵگر له ناو بوارێكی موگناتیسیدا دانراو دەبێته گه ورەترین بڕ ئەگەر گۆشه له نيوان
ناراستەی رویشتنی تەزوو به تەلەکەدا و ئاراستەی بواره موگناتیسەکەدا یەکسان بیت به :

بەزانندنی دیواری دەنگ روودەدات ، ئەگەرخێرایی فرۆکەیەک ……………….. خێرایی دەنگ لە هەوادا:

ئەلکترونێکی گەردیلەى هايدروجين له ئاستی وزەی Es = -0.544 ev بۆئاستی وزەى E2 = -3.40 ev دێته خوارەوه. نايا وزەی
فۆتۆنی دەرچوو چەنده؟

له کویلێکدا پالهێزی کارەبای موگنەکاری پەیدابوو بړەكەى 1.05V له ئەنجامی کەمبوونی لێشاوی موگناتیسی لەگەل کاتدا به تیکرای  له كؤيله که دا . نايا ژمارهی پیچه کانی کویله که چه نده؟

سەرچاوەیەکی ئەرک گۆڕاو ، نرخی جیاوازی ئەرکە کاریگەرەکەی سەرچاوەکە ‎10٧‏ و لەرەلەرەکەی 50Hz بوو ، ئەوا هاوکێشەی ‏جیاوازی ئەرکە ساتییەکە دەبێتە ؛

سورێکی تەزووی گۆراو دواييەك بەستراو پێکديت له سەرچاوهيەك و بەرگرییەکی ئومی پوخت و موگنه بارگێك و بارگه گرێك. ئەگەر سوره كەله باری زرنگانەوەدا بێت ، ئەوا جياوازى ڕەوگه له نيوان جياوازی ئەرکی گشتی و تەزوو له سوره كه دا دەبێته :

پەیوەندی نیوان جوول (J) و ئه لکترون. قولت (eV) یه كسانه :

هێزێکی موگناتیسی بڕەکەی 2×10^-14N دەکەوێتە سەرئەلکتڕۆنێک لەناوگورزە ئەلکتڕۆنەکەیدایە کاتێک بەشێویەکی ستوون لەناو
بوارێکی موگناتیسی ڕێکدا توندییەکەی 8.3×10^-2T دەجوولێت . ئایا خێرایی ئەلکترۆنەکە بەنزیکی چەندە؟

بارگەی ئەلکترۆن 1.6×10^-19C

يەكێك له مانەی خوارەوه راسته بۆ دؤزينه وه زنجیرەى هارمونی شەپوله وەستاوەكان له بؤرییەکی دوو لاکراودا

بارستایی خولێنكەیەك Kg 525 و نيوەتيرەکه 2m بوو ، ئەگەر خولێنکرکەکە بەگۆشه خیراییەکی نەگۆر rad/s 0.2 به دەوری
تەوەری خوی جیگردا بخولێتەوه نەوا گۆشه تەوژمەکەی چەنده ؟    I=1/2MR²

(یەك) پلە بەنزیکی یەکسانە بە …………. ڕادیەن

درزەکیکی لادان ( 5000 درز) له (cm 1) تيدايه. نايا دووری له نیوان هه موو دوو درزێكى يەك له دواى يەك له درزه كه كه دا چەنده؟

له يەك ناوەندى دیاریکراودا ، خیرایی کام لەم شەپؤلانه زياتره ؟

………… ئەوناوچەیەیە لە شە پۆڵی درێژڕەودا کە پەستان تێدا دەگاتە گەورەترین بڕ :

له وێنەكه دا ، ئاراستەی هێزی موگناتیسی لەسەر پرۆتونێك ديارى بكه. كاتيك لەناو بواريكی موگناتیسیدا B و به خیرایی V بجولێت .

نەگەر ڕیژەی گۆرین له ترانسفورمەرێکی کارەباييدا 1/8 بێت و جیاوازی نەرکی کۆیلی ناوەندی 15V بێت ، نایا جیاوازی نەركى كۈيلى سەرەتایی چه نده؟

بیرۆکەی کام لەم زاناییانەی خوارەوە دەربارەی بازدانی بەبڕ لەنێوان ئاستەکانی وزەدا ، لێکدانەوەیەک پێشکەش کرد پۆدیاردەی ئاسۆی ‏باکور( تیشکەکانی جەمسەری باکوور) ؟